Door welke bril luister je?

Hoe luister jij? Luisteren is key. Als ik het gevoel krijg dat iemand echt naar me luistert dan waardeer ik deze persoon enorm, ik voel me gezien en gehoord in de persoon die ik BEN.  

Een goede luisteraar heeft vaak positieve kwaliteiten als aanwezig, begrijpend, betrokken, geduldig, onzelfzuchtig, vriendelijk en bovenal aandachtig ZIJN.

Tegelijkertijd wordt iemand die laat blijken dat hij kan luisteren ook gezien als invoelend en betrouwbaar. Door goed te luisteren vergroot je in ieder geval jouw kennis over de actuele situatie en ben je in staat een goede beslissing te nemen. Alle reden dus om goed te luisteren, maar goed luisteren blijkt nog niet zo gemakkelijk.

Veel mensen lijken liever zelf aan het woord te zijn. Uit reacties blijkt niet altijd dat zij echt hebben gehoord wat door anderen gezegd is. De boosdoener is je interne stem!

De belangrijkste stoorzender
Als het om luisteren gaat, is je interne stem de belangrijkste kink in de kabel die voor ruis zorgt. Ook al lijkt het alsof datgene wat buiten je gebeurt, denk aan harde geluiden, irritante mensen of fysieke ongemakken, makkelijk aan te wijzen factoren zijn voor ruis in de communicatie, zijn je eigen hersenspinsels de grootste verstoorder.

Je gedachten dwalen af, je gaat invullen, je doet aannames, begrijpt de context niet, hoort namen niet, gaat op zoek naar bevestiging, erkenning, reageert emotioneel, mis ik er nog een?

Kortom je dwaalt af naar andere oorden in je hoofd.

Je kunt veel sneller luisteren dan dat de ander spreekt. Zo heb jij de mogelijkheid om tegelijkertijd te denken, op deze manier ben je al in gedachten bezig met het zoeken naar soortgelijke informatie en ben je al aan het scannen of het voor jou relevant is of niet.

Ik moet bekennen dat ik dit vroeger vaak deed en dan in gedachten uitcheckte bij bijvoorbeeld een gesprek of training.

Als je het onderwerp van jouw gesprekspartner niet boeiend genoeg vindt, kunnen je gedachten gemakkelijk afdwalen naar zaken die je op dat moment belangrijker acht. Zo mis je stukken van het verhaal, terwijl je onderbewuste ondertussen nog genoeg opvangt om non-verbaal aan je gesprekspartner je betrokkenheid te kunnen laten blijken. Als je maar genoeg knikt en humt op het juiste moment, zal je gesprekspartner werkelijk geloven dat je aandachtig luistert.

Hoe luister je bij langdradige gesprekken?
Bij een spreker die naar je gevoel langdradig is, weten je gedachten al wat te doen, bijvoorbeeld alvast op zoek te gaan naar wat degene probeert te zeggen.

Om jouw tijd te besparen onderbreek je je gesprekspartner en geef je meteen een reactie. Soms ben je beleeft en laat je je gesprekspartner uitspreken, maar dan ben je ondertussen in gedachten wel bezig met het formuleren van een heel mooi verantwoord antwoord. Je checkt dan dus ook uit en luistert echt niet naar wat er verder komt, maar reageert op het eerste deel van het verhaal en al jouw bedenkingen daarbij.

Het begint al bij de eerste indruk
Aanwezig zijn in een ontmoeting begint al op het moment dat je je de afspraak maakt, of wanneer je naar de persoon toe loopt met uitgestoken hand om je voor te stellen. Het gebeurt regelmatig dat de naam die wordt uitgesproken niet wordt gehoord of onthouden, omdat de interne stem al begint te ratelen als je de persoon ziet, als:

“als ik maar niet struikel”

“wat zou ze van mij denken?”
“als ik maar niet naar dat rare haar kijk van hem”
“wie is hier nog meer interessant?”
“wat een slap handje”
“wat een sterke after shave”
“hoe heette ze ook alweer”

Je interne stem concentreert zich op hele andere dingen dan op de persoon tegenover je. En als je echt aanwezig bent dan BEN je er, onthoud je de naam van de persoon die voor je staat en weet je ook nog waar je over hebt gesproken.

Je bent er niet
Ons brein zoekt naar bevestiging en herkenningspunten in een conversatie. Als de binnenkomende informatie niet overeen komt met je ervaringen uit het verleden kan het zijn dat je interne stem gaat argumenten waarom deze informatie ‘niet klopt’.

Op zo’n moment neem je geen informatie meer op. De manier waarop jij over iets denkt, jouw bril, ziet jouw brein als de enige waarheid. Informatie die hiervan afwijkt geeft een soort van kortsluiting in je denken.

Je kunt dan de informatie moeilijk opnemen, je laat het maar selectief binnen, omdat je op zoek gaat naar bevestigingen van wat jij al WEET. Dit is een valkuil, je ontwikkelt zo een beperkte visie, die voor jou altijd waar blijkt. Tegelijkertijd mis je belangrijke informatie.

Luister zonder Emo reactie
Wanneer je gesprekspartner je triggert en bij je van binnen een emotionele reactie teweeg brengt, veroorzaakt dit ook kortsluiting. Je interne stem is blij, verdrietig, gekwetst, boos en checkt uit. Als je niet aanwezig bent als luisteraar kan je vanuit jouw emotie reageren zonder te weten of dit voor je gesprekspartner nog relevant is.

Aandacht is je kostbaarste bezit
Zodra jij meer controle hebt en weer de regie terugpakt over je interne stem word je een aandachtige luisteraar. Je kunt al beginnen door opmerkzaam te zijn over wat er binnen in jou gebeurt. Test dit bij jezelf, lukt het om onbevooroordeeld te luisteren naar wat je gesprekspartner zegt? Merk op zodra je wilt reageren, is dit een aanname, interpretatie of oordeel van jezelf?

Het is veel interessanter voor jou als luisteraar om ECHT te luisteren, je weet toch immers al hoe jij over bepaalde zaken denkt?